[ad_1]
حق نشر عکس
ALOUD
ترقی گویی از زمان‌های دور همیشه بوده است . یادگاری‌هایش فقط از جنس داستان نیست، «خاطره‌های پراکنده»اش همان‌قدر طرفدار دارد که داستان‌هایش و همان‌قدر که فیلم «درخت گلابی» بر اساس داستانی از او.
بعضی نویسنده‌ها به میز یادگاری خانه‌ها می‌مانند؛ میز کوچکی در گوشه خانه با ترمه‌ای گران‌بها روی آن که در گذر زمان، قاب‌عکس‌ها و اشیای ذی‌قیمت تازه روی آن می‌نشیند.
جای میز در خانه همیشه محفوظ است و همیشه به نظر می‌رسد بخشی ساکت و قدیمی و جدایی‌ناپذیر از خانه است. و البته هر بار که بنشینی جلوی آن، می‌توانی از نو بنشینی یک دل سیر به سیاحت و تأمل و لذت بردن، چه رسد به اینکه متاع تازه‌ای هم به آن اضافه شده باشد.
گلی ترقی از این دست نویسندگان ایرانی است که تعدادشان هم زیاد نیست. ترقی گویی از زمان‌های دور همیشه بوده است (مجموعه‌داستان «من هم چه‌گوارا هستم»، سال ۱۳۴۸). یادگاری‌هایش فقط از جنس داستان نیست، «خاطره‌های پراکنده»اش همان‌قدر طرفدار دارد که داستان‌هایش و همان‌قدر که فیلم «درخت گلابی» بر اساس داستانی از او.
با انتشار هر کتابش نه غوغایی رسانه‌ای به پا می‌شود نه هیجانی مخاطب‌محور، با این حال هر کتابش خیلی زود پرفروش می‌شود. اغلب ساکت است و آرام، اما با حضوری پررنگ و نیز تازه‌شونده در خاطره‌ی چند نسل از اهل ادبیات. این‌ها همه از او یک میز یادگاری ساخته است که سبب می‌شود با انتشار رمان تازه‌اش «بازگشت»، همه دوباره با احترام برگردند پای میز و بنشینند به مطالعه دوباره اثری به قلم نویسنده‌ای که در آستانه هشتاد سالگی است.
از مجموعه کتاب‌خوان:
- راز پرفروش شدن چیست؟
- خداناباوران روی پیشخان
پیشخان
حق نشر عکس
Ibna.ir
بازگشت
همان طور که انتظار می‌رفت، ناشر رمان «بازگشت» گلی ترقی هم انتشارات نیلوفر است. رمانی ۱۶۰ صفحه‌ای با تصویری از یکی از آثار مارک شاگال بر روی جلد آن که نسبت غریب و قریبی با مضمون رمان دارد.
«بازگشت» به تازگی منتشر شده و پیش‌بینی این که به زودی در ردیف پرفروش‌ها جا خواهد گرفت، اصلا کار سختی نیست. همچون بیشتر داستان‌های گلی ترقی، شخصیت اصلی رمان زنی است در ورطه مهاجرت، اما این بار بازگشت به تهران به قصد ماندن.
اگر گلی ترقی در کتاب‌هایی مثل «خاطره‌های پراکنده» خواننده را به تهران دل‌انگیز قدیم می‌برد و با نثر و لحنی سهل و ممتنع و در عین حال گزارش‌گونه، شبه‌داستان‌هایی کم‌نظیر با موضوع تهران می‌آفریند، در رمان «بازگشت» دوباره به تهران پرداخته است.
این بار اما مواجهه با تهرانی که در توصیف آن می‌توان از تعبیر خودش بهره گرفت و گفت “تهران جرثقیل‌ها یا بانوان زردپوشی که شب‌ها به مهمانی تهران می‌آیند، عربده می‌کشند، جشن می‌گیرند و همه جا را خراب می‌کنند.”
بازگشت برای ماندن، تصمیمی است که بخشی از آن را خودِ شهر می‌گیرد نه کسی که پس از ۲۵ سال دوری از ایران به آن بازگشته است. تلاش برای درک و شناخت دوباره تهران مهمترین کشمکشی است که رمان «بازگشت» حول محور آن شکل می‌گیرد.
طبعا تجربه زیسته گلی ترقی در این موضوع همچون آثار قبلی‌اش به جذابیت این رمان افزوده است، هم برای آن‌ها که از تهران دور شده‌اند و هم برای آنان که روند تبدیل شدن این شهر به تهران جرثقیل‌ها را از نزدیک مشاهده و لمس کرده‌اند و با آن روزگار می‌گذرانند.
بیشتر بخوانید:
اتفاق
حق نشر عکس
Niloofar
اگر از رمان «خواب زمستانی» (۱۳۵۴) بگذریم، رمان «اتفاق» را می‌توان اولین رمان گلی ترقی قلمداد کرد که جای پای او را در میان زنان رمان‌نویس استوار کرد.
«اتفاق» پس از چند سال معطلی برای دریافت مجوز در دوره دولت احمدی‌نژاد، در سال ۱۳۹۳ منتشر شد. یک رمان ۳۰۰ صفحه‌ای که انتشارات نیلوفر آن را منتشر کرد و توانست در این چند سال با فروش حداقل ۱۶۵۰۰ نسخه در فهرست پرمخاطب‌ترین آثار ادبی ایرانی در دهه‌ی ۹۰ جا بگیرد.
در این فهرست، مثلا «پاییز فصل آخر سال است» نوشته‌ی نسیم مرعشی با ۵۸۵۰۰ نسخه در ردیف‌های بالایی قرار دارد و «آدم‌ها» نوشته‌ی احمد غلامی با ۱۰هزار نسخه در پایین‌ترین ردیفِ پرفروش‌ترین‌هاست.
رمان «اتفاق» روایت زندگی متلاطم یک خواهر و برادر است از کودکی تا شصت‌سالگی. با همه‌ی ضعف‌های تکنیکی که برخی منتقدان در مورد این رمان برشمرده‌اند، می‌توان آن را ادامه منطقی و طبیعی نویسنده‌ای دانست که انتشار هیچ کتابی از او یک اتفاق ادبی خاص محسوب نمی‌شود، ولی از چنان جایگاهی در خانه دل مخاطب برخوردار است که خواننده سعی می‌کند از همان نثر روان و زبان سهل و ممتنع آن لذت ببرد و آن را به گنجینه روی میز یادگاری اضافه کند.
خاطره‌های پراکنده و دو دنیا
حق نشر عکس
Niloofar
اغلب دوستداران گلی ترقی، او را بیشتر با این دو کتاب می‌شناسند. «خاطره‌های پراکنده» اولین بار در سال ۱۳۷۳ منتشر شد؛ مجموعه‌ای از داستان‌های خاطره‌ای با موضوع تهران قدیم که نخستین بازگشت ترقی به بازار کتاب ایران پس از سال‌ها سکوت و دوری بود. استقبال از این مجموعه چنان بود که او جلد دوم آن را نیز با عنوان «دو دنیا» در سال ۱۳۸۳ منتشر کرد.
رمز و راز موفقیت هر دو کتاب در آن دهه، به تعبیر حسن میرعابدینی، سادگی روایت و نیروی حیاتی منتشرشده در صحنه‌ها بود که به داستان‌ها جان می‌بخشید و حداقل در داستان‌نویسیِ آن دوره کمیاب بود.
جایی دیگر و درخت گلابی
مگر می‌شود از گلی ترقی و داستان‌هایش گفت و از «درخت گلابی» در مجموعه «جایی دیگر» یاد نکرد که یکی از بهترین اقتباس‌های سینمایی را هم داریوش مهرجویی از آن ساخت.
البته کتاب را که شامل شش داستان از گلی ترقی بود، نشر نیلوفر در سال ۱۳۷۹ منتشر کرد و نزدیک یک دهه بعد، در دهمین دوره جایزه منتقدان مطبوعات که در سال ۸۸ برگزار شد، این کتاب موفق شد در زمره بهترین مجموعه‌داستان‌های یک دهه قرار بگیرد و هم‌ردیف کتاب‌های معروفی بنشیند از جمله «بلبل حلبی» محمد کشاورز و «پوکه‌باز» کوروش اسدی و «هتل مارکوپولو» خسرو دوامی.
میز یادگاری گلی ترقی حالا دیگر، هم پر و پیمان است و هم رنگارنگ. از خاطره و داستان کوتاه تا رمان و داستان خاطره‌ای. بی سروصدای خاص و جملگی در دسترس اهل کتاب.
پسخان
من عزتم، بچه سنگلج
حق نشر عکس
Rozane kar
کتاب «آقای بازیگر: زندگی و آثار عزت‌الله انتظامی» نخستین کتابی بود که با موضوع این بازیگر محبوب در سال ۱۳۷۶ چاپ شد. کتابی چهارصدصفحه‌ای در قالب سرگذشت‌نامه به قلم هوشنگ گلمکانی که نشر روزنه کار آن را منتشر کرد و به چاپ دوم هم رسید، اما نسخه تازه‌ای از آن در بازار کتاب نیست.
اما سهم عزت‌الله انتظامی در بازار کتاب فقط این نبود. در زمستان ۱۳۹۲ سرگذشت‌نامه دیگری منتشر شد که غزاله سلطانی گردآورنده آن بود، این بار با این تفاوت که پای خود آقای بازیگر هم در تالیف کتاب در میان بود و حاصل دو سه سال گفت‌وگو و جمع‌آوری عکس و نگارش خاطرات شخصی انتظامی تبدیل شد به کتابی در زمره کتاب‌های گران‌قیمت در ۲۴۰ صفحه از انتشارات سخن. ب
دیهی است که قیمت ۲۵۰هزار تومانی این کتاب، آن هم در سال ۱۳۹۲، سبب شد مخاطب نتواند به بازار فروش آن رونق ببخشد. اما کسانی که حسرت خواندن این کتاب بر دلشان مانده بود، پس از درگذشت عزت‌الله انتظامی با این خبر خوشایند مواجه شدند که قرار است بهروز رضوی، گوینده معروف ایرانی، آن را در یک برنامه رادیویی شبانه بازخوانی کند و خبر خوشتر آنکه اعلام شده است پس از پخش رادیویی، برای دانلود نیز در اختیار علاقه‌مندان قرار خواهد گرفت.