نشست رئیسان جمهوری ایران، ترکیه و روسیه در تهران برگزار شد

حق نشر عکس
Irna

نشست سران برای بررسی اوضاع سوریه با شرکت ولادیمیر پوتین، رجب طیب اردوغان و حسن روحانی، رئیسان جمهوری روسیه، ترکیه و ایران امروز جمعه، ١٦ شهریور (٧ سپتامبر)، در تهران برگزار شده است. در این نشست، سوریه شرکت ندارد. در پایان این نشست، آنها در یک نشست خبری شرکت کردند.

رئیس جمهوری ترکیه صبح جمعه آنکارا را به مقصد ایران ترک کرد و ساعاتی بعد وارد تهران شد و ملاقاتی مقدماتی با حسن روحانی داشت. هواپیمای رئیس جمهوری روسیه نیز کوتاه مدتی پس از آن در فرودگاه مهرآباد تهران به زمین نشست. به گفته برخی رسانه‌های جمهوری اسلامی، انتظار می‌رود رئیس جمهوری روسیه با آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی هم ملاقات کند.

پیش از آغاز این نشست، رئیسان جمهوری شرکت کننده در این اجلاس در جلسات دوجانبه با هم ملاقات کردند.

در آغاز نشست سه‌گانه، حسن روحانی ضمن ابراز خرسندی از پیشرفت نظامی در مقابله با مخالفان حکومت سوریه، اسرائیل با هدف حمله قرار داد و با “نامشروع” توصیف کردن این کشور، آن را عامل ایجاد تنش در منطقه خواند و گفت که خروج اسرائیل از تمامی نقاط سوریه “خواست مشترک” تمامی مردم آن کشور است. آقای روحانی همچنین ایالات متحده را به “تجاوز” به سوریه متهم کرد و گفت که نیروهای آمریکایی بدون دعوت حکومت سوریه در ان کشور حضور دارند و آنان را متجاوز توصیف کرد. او گفت که “حضور غیرقانونی آمریکا” در سوریه باید خاتمه یابد.

رئیس جمهوری ایران، گفت که لازم است جامعه جهانی در فراهم کردن زمینه بازگشت پناهندگان و بازسازی سوریه کمک کند و افزود که جمهوری اسلامی آماده کمک به این بازسازی است.

حسن روحانی در پایان سخنان خود از ولادیمیر پوتین دعوت کرد تا در این نشست سخنرانی کند.

حق نشر عکس
Irna

آقای پوتین گفت که بیش از ١٤١ شهر و ٩٠ درصد از سرزمین سوریه “آزاد شده” و افزود که “تروریست‌های” مخالف دولت سوریه در ادلب تجمع کرده‌اند. او گفت که گروه‌های مخالف سوریه در ادلب در صدد استفاده از اسلحه شیمیایی هستند.

مقامات روسیه، سوریه و ایران تمامی مخالفان حکومت بشار اسد را “تروریست” می‌خوانند در حالیکه دولت ترکیه تنها گروه‌های اسلامگرای تندرو و برخی گروه‌های کرد را “تروریست” می‌داند و سایر گروه‌های مسلح مخالف با معتدل توصیف می‌کند.

رئیس جمهوری روسیه گفت که لازم است اقداماتی تحت نظارت سازمان ملل برای عادی سازی سوریه و ایجاد آشتی ملی صورت گیرد. وی گفت که دولت روسیه پیشنهاد کرده که یک برنامه بین‌المللی برای بازگشت پناهندگان به اجرا درآید و افزود که این پیشنهاد با استقبال ترکیه و ایران مواجه شده است.

ولادیمیر پوتین پیشنهاد کرد که یک مرکز ویژه بازگشت پناهجویان در مسکو تشکیل شود. او خواستار کمک به بازسازی سوریه و فراهم شدن زمینه بازگشت پناهجویان سوری شد و ابراز امیدواری کرد که نشست روز جمعه به پیشرفت روند صلح و بازسازی سوریه کمک کند.

حق نشر عکس
Irna

رجب طیب اردوغان نیز در سخنان خود با ابراز خرسندی از شرکت در این نشست، گفت که تمامی جهان با بی‌صبری در انتظار نتایج این نشست است. او گفت که در نشست آستانه هدف این بود که این سه کشور “در حداقل مشترکات” با هم توافق کنند. وی گفت که این حداقل حاوی حفظ تمامیت ارضی سوریه و بازگشت صلح به آن کشور بود. وی در اشاره به مقابله ارتش سوریه با نیروهای کرد در سوریه – که آنها را تروریست خواند – گفت که ارتش ترکیه “با به خطر انداختن جان خود” این مناطق را پاکسازی کرد.

وی گفت که در آستانه تصمیم گرفته شد که “نواحی کاهش تنش” ایجاد شود که تا کنون فقط درادلب این وضعیت حفظ شده و مردم سایر مناطق احساس می‌کنند که فریب خورده‌اند. اشاره آقای اردوغان به توافق‌های قبلی سه کشور برای ایجاد مناطق نسبتا امن برای غیرنظامی بوده که در اکثر موارد، بعدا هدف حملات سنگین نظامی نیروهای سوری و روسی و متحدان آنها قرار گرفتند و متحمل تلفات سنگین شدند.

او گفت که ترکیه عملا جان ساکنان ادلب و کسانی را که به آن شهر پناه برده‌اند تضمین کرده و گفت که “نمی‌توان جان این افراد را به رژیم اسد بسپاریم” و افزود که رژیم اسد تا کنون مرتکب کشتار و جنایت علیه مردم سوریه شده است. آقای اردوغان گفت که در صورت عدم جلوگیری از اقدامات نظامی رژیم سوریه در ادلب، کشتار وسیعی در این شهر روی خواهد داد.

رئیس جمهوری ترکیه گفت که “ما بهیچوجه نمی‌خواهیم ادلب تبدیل به دریای خون شود” و خواستار همکاری و حمایت روسیه و ایران در جلوگیری از این وضعیت شد. او گفت که ترکیه آماده است نیروهایی را که باعث نگرانی روسیه می‌شود از مناطق تحت تسلط آنان دور کند به نحوی که “ادلب تنها در دست نیروهای معتدل باشد.” او گفت که توافقی که در مورد ادلب صورت می‌گیرد تعیین کننده روند همکاری سه جانبه در آینده خواهد بود. او گفت که این اجلاس باید به افکار بین‌المللی اعلام کند که “اجازه نخواهیم داد که یک تراژدی تازه در ادلب صورت گیرد.”

وی در اشاره به نیروهای کرد سوریه در “شرق فرات” آمریکا را متهم کرد که به طور گسترده اسلحه و امکانات در اختیار این گروه‌ها قرار می‌دهد و خواستار آن شد که دولت سوریه و سایر قدرت‌های منطقه به این موضوع توجه کنند زیرا این وضعیت امنیت ترکیه و سایر کشورهای منطقه را تهدید می‌کند.

رئیس جمهوری ترکیه همچنین خواستار فراهم شدن زمینه مساعد برای بازگشت پناهجویان سوری شد. وی در بخش دیگری از سخنان خود به موضوع سلاح‌های شیمیایی پرداخت و گفت که کسانی که با تسلیحات شیمیایی کشته شده‌اند به چند هزار و کسانی که با سلاح‌های متعارف کشته شده‌اند به دهها هزار می‌رسند. وی گفت که ترکیه در نظر دارد در اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل موضوع کشتار مردم سوریه را مطرح کند و از روسیه خواست تا از این طرح حمایت کند.

رئیس جمهوری ترکیه ابراز امیدواری کرد که نشست تهران به موفقیت برسد و افزود که بیانیه‌ای در دوازده ماده در این اجلاس صادر خواهد شد و یادآور شد که جلسه بعدی در روسیه برگزار خواهد شد.

حق نشر عکس
Irna

پس از سخنان رئیس جمهوری ترکیه، حسن روحانی گفت که جمهوری اسلامی همواره در صدد ایجاد صلح و امنیت در منطقه و از جمله سوریه بوده است. وی گفت که آمریکا و اسرائیل عاملان ایجاد گروه‌های تروریستی هستند وافزود که پیروزی ملت و ارتش سوریه نشان داد که این دو کشور نمی‌توانند از این وسیله استفاده کنند.

حسن روحانی گفت که اگرچه وضعیت سوریه به شکلی مساعد پیشرفت کرده است، اما مساله شرق فرات و ادلب باقی مانده است. وی گفت که آمریکا باید از شرق فرات خارج شود و افزود که ادلب وضعیتی دشوار دارد زیرا باید به نحوی عمل کرد که به منافع دوستان سوریه لطمه نخورد و مردم سوریه نیز به اهداف خود دست یابند.

اشاره آقای روحانی به ارتباط برخی از گروه‌های مخالف حکومت سوریه است که تحت حمایت ترکیه قرار دارند و در نتیجه توافق‌های قبلی، از نقاط مختلف سوریه به ادلب منتقل شده‌اند.

در پایان اظهارات حسن روحانی، رئیس جمهوری ترکیه تاکید کرد که بمباران‌های صورت گرفته علیه ادلب باید متوقف شود زیرا مردم غیرنظامی ادلب گرفتار ترس هستند و بار دیگر موج مهاجرت‌ها در این شهر آغاز شده و پناهجویان هم تنها می‌توانند به ترکیه بروند. وی با “تاکید” خواستار آتش‌بس در ادلب شد.

ولادیمیر پوتین در پاسخ گفت که درادلب جمعیت غیرنظامی متمرکز است و افزود که “برخی گروه‌های تروریستی” با استفاده از پهپاد به اقدامات نظامی دست می‌زنند و افزود که باید با همکاری ترکیه به اوضاع دشوار ادلیب پرداخته شود. او گفت که “دولت قانونی سوریه” حق دارد تمامی خاک آن کشور را تحت تسلط خود بگیرد.

رئیس جمهوری روسیه افزود که “باید تاکید کنم که دولت بشار اسد کار خود را انجام داده و فهرستی از نمایندگان دولت سوریه به سازمان ملل متحد ارایه داده و حالا لازم است اپوزیسیون فهرست نمایندگان خود را تکمیل و ارایه بدهد تا تهیه و تدوین قانون اساسی جدید سوریه و یافتن راه حل سیاسی برای بحران آن کشور با سرعت بیشتری صورت گیرد.”

او پیشنهاد کرد که هماهنگی سه کشور هم در زمینه سیاست خارجی و اقدامات امنیتی افزایش یابد.

در پایان اظهارات رئیسان جمهوری روسیه و ترکیه، حسن روحانی گفت که در سوریه لازم است هم “به تروریسم” پایان دهیم و هم غیرنظامیان آسیب نبینند. وی خواستار همکاری فنی سه کشور برای تحقق این هدف شد و گفت که این سه کشور مسئولیت سنگینی در این زمینه بردوش دارند و باید کمک کنند که تدوین و اجرای قانون اساسی هر چه زودرتر صورت گیرد. وی گفت که معمولا با نزدیک شدن به مراحل نهایی، کارها دشوارتر می‌شود و به تلاش بیشتری نیاز دارد.

در پاسخ به اظهارات رئیسان جمهوری روسیه و ایران، آقای اردوغان خواستار آن شد که در این نشست، آتش بس در ادلب اعلام شود و افزود که چنین تصمیمی باعث آرامش مردم ادلب خواهد شد. وی همچنین تاکید کرد که تدوین قانون اساسی باعث تضمین کننده آینده سوریه خواهد بود.

در پاسخ به این درخواست، رئیس جمهوری روسیه گفت که در بیانیه جلسه گفته شده است که سه کشور باید آرامش ادلب را تضمین کند.

در پایان این اجلاس، حسن روحانی گفت که بیانیه تهران به تصویب همه شرکت کنندگان رسیده است اما لازم است برای حل موضوع ادلب با کمترین خسارت به غیرنظامیان صورت گیرد، مذاکرات سه جانبه ادامه یابد.

با اینهمه، آقای اردوغان گفت که ماده سوم بیانیه یک جمله دیپلماتیک است وخواست که در آن عبارت “آتش‌بس” گنجانده شود.

در واکنش به این درخواست، رئیس جمهوری روسیه گفت از آنجا که در این جلسه “تروریست‌های النصره” و نمایندگان ارتش سوریه حضور ندارند، این جلسه نمی‌تواند از جانب آنان اعلام آتش‌بس کند. وی افزود که این بیانیه شامل جملات دیپلماتیک است.

آقای اردوغان گفت که با گنجاندن واژه آتش‌بس در بیانیه، از گروه‌های درگیر دعوت می‌شود که سلاح های خود را زمین بگذارند. در پاسخ به این درخواست، حسن روحانی گفت که اگر بتوانیم از “همه تروریست‌ها” بخواهیم که سلاح خود را به زمین بگذارند، این درخواست خوبی است.

او سپس اعلام کرد که بیانیه به تصویب رسیده است. پس از آن رئیسان جمهوری سه کشور شرکت کننده در این اجلاس سخنانی در ابراز مواضع خود ایراد کردند. آقایان پوتین و روحانی از این بیانیه حمایت کردند.

رئیس جمهوری ترکیه در سخنان خود با نقل شعری از سعدی – تو کز محنت دیگران بی غمی/نشاید که نامت نهند آدمی – گفت که هدف این اجلاس در جهت ایجاد ثبات در سوریه مثمر ثمر بوده است و امکان محاسبه و ارزیابی شرایط سوریه و تعیین گام‌های بعدی را فراهم می‌آورد. وی گفت که حل مساله سوریه در یک جلسه امکان ندارد اما این سه کشور به جای کناره گرفتن از این بحران، در صدد اقدام برای حل آن برآمده‌ا‌ند.

وی گفت که ترکیه هشدار داده است عدم کنترل رژیم سوریه و در صورت حمله به ادلب، وضعیت دشوارتری بروز خواهد کرد. او گفت که باید گروه‌های تروریستی را جدا کرد و با حفظ وضعیت کنونی ادلب، از مردم این منطقه حمایت کرد. او گفت که هر اقدامی که جان مردم ادلب را به مخاطره اندازد فقط آب به آسیاب تروریست‌ها خواهد ریخت. او گفت که نباید مردم ادلب با بدبختی دیگری مواجه شوند. آقای اردوغان گفت که موضوع ادلب نباید باعث خسارت و ضرر به مردم شود.

او گفت که در گفتگو با حسن روحانی و ولادیمیر پوتین نظرات خود را بیان کرده و افزود که تحت عنوان مبارزه با تروریسم، نباید به اقدامات عجولانه دست زد. وی در اشاره به مخالفت ترکیه با فعالیت گروه‌های کرد، گفت که نباید تحولات بعدی به گرایش‌های تجزیه‌طلبانه دامن زند.

رئیس جمهوری یادآور شد که ترکیه میزبان بیش از سه میلیون آواره سوری است و ابراز امیدواری کرد که بحران سوریه در چارچوب مصوبات سازمان ملل حل شود و افزود که حل و فصل این بحران تنها بر دوش سه کشور نیست بلکه مستلزم مشارکت جهانی است.

اجلاس تهران و فرجام مبهم جنگ در سوریه

+ ‘جان غیرنظامیان ادلب در دست ایران، ترکیه و روسیه است’

+ روسیه: ارتش سوریه برای حل مشکل ادلب آماده می‌شود

+ هشدار سازمان ملل متحد درباره خطر از سرگیری حملات در سوریه

+ هشدار ترامپ به سوریه، ایران و روسیه درباره عملیات ادلب

حق نشر عکس
Reuters

نشست تهران

برگزاری این نشست با انتشار گزارش‌هایی از آمادگی نظامی نیروهای سوریه و متحدان آن برای حمله به شهر ادلب و ابراز نگرانی در مورد سرنوشت غیرنظامیان در این شهر همزمان بوده است. در حال حاضر، بخش عمده خاک سوریه به استثنای استان ادلب در اختیار حکومت سوریه و متحدان آن قرار گرفته است. ادلب یکی از مناطق موسوم به “کاهش تنش” بوده که نیروهای سوری و متحدان آن تا کنون به منظور جلوگیری از وارد کردن تلفات سنگین غیرنظامی، از تهاجم متمرکز و گسترده علیه آنها خودداری کرده‌اند.

برخی از منابع غربی ابراز نگرانی کرده‌اند که ممکن است ارتش سوریه و متحدانش به منظور تصرف سریع ادلب و کاهش تلفات نیروهای خودی به کاربرد اسلحه شیمیایی در این جنگ متوسل شود. منابع حامی حکومت سوریه، از جمله در ایران متقابلا مخالفان حکومت سوریه را متهم کرده‌اند که ممکن است در مناطق تحت تصرف خود اسلحه شیمیایی به کار گیرند تا به این وسیله، باعث محکومیت حکومت سوریه در افکار عمومی جهانیان شوند.

در حاشیه نشست تهران، ملاقات‌های دوجانبه‌ای بین رئیسان جمهوری شرکت کننده صورت گرفت. احتمالا در دیدار ولادیمیر پوتین با حسن روحانی و آیت‌الله خامنه‌ای، علاوه بر سوریه، روابط دو کشور از جمله ادامه برجام نیز مطرح می‌شود.

حق نشر عکس
AFP

نشست تهران سومین جلسه رئیسان جمهوری سه کشور در مورد سوریه است. حکومت ایران از ابتدای آغاز جنگ داخلی در سوریه از بشار اسد، رئیس جمهوری آن کشور حمایت مالی و نظامی گسترده به عمل آورده است. از سال ٢٠١٥ و با آغاز مشارکت نظامی روسیه در جنگ داخلی سوریه، نیروهای دولتی که با وجود حمایت متحدان خود در شرایط نامساعدی قرار داشتند به موفقیت‌های قابل توجهی دست یافته‌اند.

با پیشرفت ارتش سوریه و در اختیار گرفتن بخش عمده خاک آن کشور، دولت اسرائیل نگرانی خود را نسبت به ادامه حضور نظامیان ایرانی در سوریه پس از جنگ ابراز داشته و بر روسیه فشار آورده است تا زمینه خروج آنان از سوریه را فراهم کند. دولت‌های روسیه و اسرائیل دارای روابط نزدیک و دوستانه‌ای هستند و در ماه‌های اخیر، بنیامین نتانیاهو در ملاقات با ولادیمیر پوتین بر خواست آن کشور برای پایان حضور نظامی ایران در سوریه تاکید نهاده است.

مقامات اسرائیلی گفته‌اند مخالف روابط نزدیک حکومت‌های ایران و سوریه در زمینه‌های سیاسی و اقتصادی نیستند اما معتقدند که حضور نظامیان جمهوری اسلامی در خاک سوریه برای امنیت اسرائیل زیانبار است.

ارتش اسرائیل در ماه‌های اخیر در موارد متعدد مراکز نظامی و تسلیحاتی متعلق به نظامیان ایرانی را در داخل خاک سوریه هدف حمله قرار داده و گفته می‌شود خسارات و تلفاتی وارد کرده است. تاکید اسرائیل بر خروج نظامی ایران از سوریه به معنی آن است که در صورت برآورده نشدن این خواسته، ممکن است عملیات نظامی در داخل سوریه ادامه یابد. چنین وضعیتی مانع از آن خواهد شد که حتی در صورت خاتمه جنگ داخلی، دولت بشار اسد نسبت به برخورداری کامل از امنیت داخلی اطمینان لازم را نداشته باشد.

حکومت ایران تاکید دارد که به دعوت دولت سوریه در آن کشور است و در هفته‌های اخیر، تلاش‌هایی برای تحکیم روابط خود با دولت بشار اسد انجام داده و برای این منظور، شماری از مقامات جمهوری اسلامی از جمله وزیران خارجه و دفاع به سوریه سفر کرده‌اند که می‌توان نشانه تلاش برای تضمین تعهد رئیس جمهوری سوریه به ادامه ارتباط نظامی با ایران باشد.

در صورت پایان کامل جنگ داخلی، سوریه نیازمند امنیت و دریافت کمک و سرمایه‌گذاری گسترده خارجی برای بازسازی زیرساخت‌های ویران شده در جریان جنگ خواهد بود.

حق نشر عکس
Irna

حق نشر عکس
Irna

حق نشر عکس
Irna