درِ سوخته؛ شهری ‘۳۵۰۰ ساله’ و فراموش شده در پاکستان

در ایالت بلوچستان پاکستان، با فاصله تقریبی ۱۵۰ کیلومتر از بندر گوادر در جنوب این کشور که اهمیتش در حال افزایش است، شهری به اسم “میرانی بازار”، قرار دارد. در این شهر، خرابه‌های یک بندر قدیمی دیده می‌شود که گفته شده قدمت آن به ۳۵۰۰ سال قبل از میلاد باز می‌گردد.

این خرابه‌ها که در نزدیکی مرز پاکستان و ایران است ” سُتک گین در” نام دارد که به زبان بلوچی یعنی “درِ سوخته”. داد رحیم، یکی از ساکنین سالخورده این محل داستان‌های پدر و پدربزرگش را در باره جایی که آن را “تخت/جایگاه نیمرود” می‌خواندند، شنیده بود.

رحیم داد، می‌گوید والدین او و اجدادش از اهمیت این بندر تاریخی بی‌خبر بودند؛ به همین جهت شایعات در باره این مکان را باور کرده و این محل را شیطانی می‌دانستند.

جمعیت “میرانی بازار”، نزدیک به ۵ هزار نفر است.

از زمان شروع تازه ترین دور از مناقشه دولت پاکستان با جدایی طلبان بلوچ در سال ۲۰۰۴، بسیاری از ساکنان این شهر به سایر مناطق کوچ کرده‌اند.

داد رحیم، که در ۵۰ سال گذشته در اینجا زندگی کرده می‌گوید او تنها مالک زمین‌های مجاور خانه‌اش است که بخشی از “بندر باستانی” نیز در آن قرار دارد.

او می‌گوید عده زیادی از کسانی که در جستجوی طلا در این ناحیه بودند از او خواسته بودند در حفاری‌های منطقه به آنها کمک کند ولی او این درخواستها را قبول نکرده بود.

داد رحیم می‌افزاید از موقعی که هیئت‌های باستانشناسی ایتالیایی و فرانسوی در فاصله سال های ۱۹۸۷ تا ۲۰۰۱ به ایالت بلوچستان و منطقه نزدیک به مرز پاکستان و ایران آمدند، بسیاری تصور کردند که اطراف این محل طلا وجود دارد.

دکترحمید بلوچ، استادیار دانشگاه کشاورزی، آب و علوم دریایی “لسبیله” در کراچی در همین خصوص می‌گوید که سه نوبت حفاری پیش از این تاریخها موجب شده بود تا توجه ساکنین محل و نیز عده بیشتری به این مکان جلب شود.

او می‌افزاید مردم منطقه “درِ سوخته”، ابتدا برای حفاظت شهر در برابر حملات شهرهای مجاور در این محل اسکان گزیده بودند و اینکه این محل را سوخته می‌خواندند به این دلیل بود که باستان‌شناسان فکر می‌کردند قبلا به این محل حمله شده بود.

حق نشر عکس
A SEARCH OF PARADISE

براساس گزارشهای باستان‌شناسی سه هئیت مختلف علمی در سه دوره متفاوت از این محل بازدید کردند. اولین بار سرگرد ماکلر، در سال ۱۸۷۵ در جریان سفر اکتشافی باستان‌شناسان به این منطقه رفت. او به بقایای قلعه‌ها و مناطق مسکونی مردم این محل که به گفته او مشابه همان چیزهایی بود که در دره تمدن سِند، وجود داشت اشاره کرده بود.

در دهه ۱۹۳۹، اورال استاین، از این محل بازدید کرد و و بررسی‌هایی انجام داد. ولی دکتر بلوچ معتقد است از آنجا که اورال استاین، به بقایای اشیاء و سفال‌های کشف شده در محل علاقه ای نداشت، روش تحقیقاتی‌اش علمی نبود.

سپس در دهه ۱۹۵۰، جورج اف دیلز، باستانشناس آمریکایی به اتفاق دکتر رفیق موقال، به این منطقه رفتند. گفته می‌شود تحقیقات آنان در مکران و در محل “درِ سوخته”، کامل‌ترین بررسی‌هایی است که تاکنون در این زمینه صورت گرفته است.

جورج اف دیلز، در کتابی به نام “در جستجوی بهشت” نیز از “در سوخته”، نام برده است. او در تحقیقات خود موفق به کشف دیوار دژی شد که تخمین زده می‌شود در دوران “تمدن بین‌النهرین” در این ناحیه ساخته شده بود.

این ناحیه در نزدیکی مرز ایران و پاکستان قرار دارد و مردم محلی می‌گویند که گروههای مسلح مخالف دولت در این ناحیه فعال هستند و شاید به همین دلیل مقامات محلی از این ناحیه دوری می‌کنند و فعالیتی برای نگهداری بقایای این شهر قدیمی صورت نمی‌دهند.

به گفته کارشناسان شاید به همین دلیل باشد که در حال حاضر این محل با خطر حفاری‌های غیرقانونی و سارقینی که به دنبال طلا و هر چیز باارزش دیگری هستند، مواجه است که در نتیجه آن، بسیاری از اشیایی که باقی مانده بود اکنون ناپدید شده است.

حق نشر عکس
A SEARCH OF PARADISE