[ad_1]
این روزها و با گذشت چند دهه از سیاست “جهانی‌شدن”، ملی‌گرایی و دیگرهراسی به دستاویز مناسبی برای برخی سیاستمداران جویای قدرت بدل شده است. در اروپا و آمریکا، برخی سیاستمداران عمدتا راست‌گرا پیکان حمله را به سوی “آن مردم دیگر” که به زعم آنها مقصر تمامی مشکلات این روزهای “مردم ما” هستند، نشانه رفته‌اند. نیاز اولیه‌ای مانند غذا و اندازه سفره مردم، یکی از موارد مهم این تنش‌ها است که “ما مردم” و “آن مردم دیگر” را رو در روی هم قرار داده است.
شاید جالب باشد بدانید که همین روزها یکی از چالش‌های پیش‌روی برگزیت (خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا)، عواقب این خروج بر ساز و کار تامین مواد غذایی مردم بریتانیا است. مثلا کمبود منابع و نیروی کار که از قضای روزگار اغلب توسط همان “مردم دیگر” تامین می‌شود، در نهایت موجب افزایش قیمت‌ها خواهد شد.
در میانه جدال‌های سیاستمداران چپ و راست، کمتر کسی توانسته است میانجی‌ای باشد میان مردمی که در این میدان رو در روی هم قرار داده شده‌اند. آنتونی بوردین، آشپز معروف نیویورکی که همین چندی پیش درگذشت، از معدود صداهایی بود تلاش می‌کرد با اتکا به قدرت رسانه‌ای که در اختیار داشت روایت‌گر موثر زندگی مردمی باشد که به عنوان “دیگری” معرفی می‌شوند.
حق نشر عکس
Getty Images
بوردین مخاطبش را با خود به بازارها، خانه‌ها، آشپزخانه‌ها و میز غذای خانواده‌ها می‌برد تا چهره مردمی را به تصویر بکشد که معمولا دولت‌‌هایشان تنها صداهای حاضر در رسانه‌های جریان اصلی در دنیا هستند.
بوردین که بود؟
آنتونی بوردین، آشپز با سابقه اهل نیویورک بود که در سال ۱۹۹۹، پس از سال‌ها کار در آشپزخانه رستوارن‌های نیویورک، نوشته‌ای از پشت پرده اتفاقات این رستوران‌ها برای نشریه نیویورکر فرستاد. انتشار آن نوشته همان و جلب توجه ناشران و منتقدان به بوردین همان.
بوردین پس از انتشار مقاله‌اش کتابی منتشر کرد که در لیست پرخواننده‌ترین کتاب‌های نیویورک‌تایمز قرار گرفت و پس از آن پایش به تلویزیون باز شد. در سال‌های نخستین، اغلب برنامه‌های بوردین مانند سایر برنامه‌های این حوزه، بیشتر جنبه سرگرمی داشتند. اما در سال‌های اخیر، آنتونی بوردین، راوی داستان زندگی عادی مردمی شده بود که به شهرهاشان سفر می‌کرد.
بیشتر بخوانید:
او در پشت غذاهای متنوع که گاه چندان هم چشیدنی نبودند، روایت‌گر فرهنگ، سیاست، گذشته، شادی و درد و رنج مردمی بود که میزبانش می‌شدند. او با به تصویر کشیدن زندگی روزانه، مشترکات، دردها و شادی‌های مردمی که غذاهایشان را می‌چشید تلاش می‌کرد تا بیننده را به جای ترس و تشویش به لذت بردن، ذوق و درک “آن دیگری” وا دارد. او مخاطبش را با خود به بازارها، خانه‌ها، آشپزخانه‌ها و میز غذای خانواده‌ها می‌برد تا چهره مردمی را به تصویر بکشد که معمولا دولت‌‌هایشان تنها صداهای حاضر در رسانه‌های جریان اصلی در دنیا هستند. در پس سفره‌های غذا، بوردین نشان می‌داد که آن مردم، آنی نیستند که در کشاکش جنگ‌های سیاسی و رسانه‌ای تصویر می‌شوند، بلکه مردم عادی هستند که فقط به شیوه دیگری زندگی می‌کنند.
حق نشر عکس
ANTHONYBOURDAIN
آنتونی بوردین در سال ۲۰۱۴ به تهران و اصفهان سفر کرد و مستندی درباره غذاهای ایرانی ساخت که به عنوان قسمتی از مجموعه “بخش‌های ناشناخته” از شبکه سی.ان.ان پخش شد.
چه شد که بوردین چنین رویکردی را پیش گرفت؟
سال ۲۰۰۶، آنتونی بوردین برای تهیه یک قسمت از برنامه‌اش به لبنان سفر کرد. اما تنها یک روز پس از رسیدن او به بیروت، تنش‌ها میان اسرائیل و حزب‌الله شدت گرفت و حملات اسرائیل علیه لبنان شروع شد. بوردین و تیمش که نه می‌توانستند لبنان را ترک کنند و نه هتل محل اقامتشان را، تلاش کردند تا جایی که امکان داشت در طول آن ۹ روز شرایط بیروت را به تصویر بکشند، از امید و شادی و زیبایی و غذاهای بیروت پیش از جنگ تا ویرانی و ناامیدی و خشم و دلهره‌ی پس از درگیری‌ها. آن طور که بوردین بارها گفته است، سفر بیروت برای او به نقطه عطفی بدل شد.
در سال‌های پس از آن، بوردین برای تهیه برنامه‌اش به شهرها و کشورهای زیادی، از جمله آنها که درگیر مناقشات و ناآرامی بودند، سفر کرد. از زندگی و غذاها و صبحت‌های سر سفره‌‌ی مردم این کشورها برنامه ساخت و تلاش کرد تا مخاطب خود را با آن “مردم دیگر” آشنا کند. بوردین امیدوار بود که بتواند با به تصویر کشیدن شباهت‌ها، شادی‌ها، دردها، رنج‌ها و کرامت انسانی آن مردم دیگر، پلی میان آنها و مردمی بسازد که از این مردم ناآشنا هراس دارند، تا شاید از اشتقاق میان آنها کاسته شود.
کوبا، اتیوپی، ژاپن، ویتنام، لبنان، ایران، لیبی، فلسطین، اسرائیل، دیترویت و محله لاتین‌تبارهای لس‌آنجلس از جمله مکان‌هایی است که بوردین از آنها برنامه ساخت. برنامه او یکی از پر بیننده‌ترین برنامه‌های تلویزیونی ایالات متحده بود و همین هفته اعلام شد که امسال یک بار دیگر نامزد دریافت جایزه امی (Emmy Awards – جوایز بهترین برنامه‌‌ها در ساعات پر بیننده) شده است.
آنتونی بوردین در سال ۲۰۱۴ به تهران و اصفهان هم سفر کرد و مستندی درباره غذاهای ایرانی ساخت که به عنوان قسمتی از مجموعه “بخش‌های ناشناخته” از شبکه سی.ان.ان پخش شد.
بوردین به خوبی دریافته بود که “در این دنیا چیزی سیاسی‌تر از غذا نیست.” در دنیای پیچیده امروز، غذا ملغمه ایست از تاریخ، سیاست، فرهنگ و اقتصاد و به همین سبب نیز او از قدرت رسانه‌ای خود استفاده کرد تا تصویر متفاوتی از “دیگری” به تصویر بکشد تا بلکه بدین ترتیب بتواند با به چالش کشیدن کلیشه‌های حاضر در دنیای امروز، قدری از شکاف‌ها و تفرقه‌ها بکاهد.
اکنون، با رفتن بوردین، جای خالی چنین صداهایی در دنیای پر جنجال امروز بیش از گذشته به چشم می‌آید.